
ملاک در مجازات تکمیلی و تبعی
باسمه تعالی
ملاک در مجازات تکمیلی و تبعی
در اعمال مجازات تکمیلی یا تبعی:
نوع و میزان مجازات مقرّر قانونی؟
نوع و میزان مجازات مندرج در دادنامه قطعی؟
کدام ملاک است؟
برای مثال مجازات مقرّر قانونی جرم کلاهبرداری ساده (یک تا 7 سال حبس تعزیری) است. که براساس ملاک ت 2 م 19 ق.م.ا. حبس تعزیری درجه 4 محسوب میشود. حال فرض نمایید در سه پرونده کلاهبرداری (چشم پاک/دلبر/پاکدل) که در شعب (16، 17، 18) دادگاه کیفری یک مطرح گردیده است به شیوه ذیل حکم محکومیت صارد گردد:
شعبه 16 چشم پاک را به یک سال حبس محکوم نماید.
شعبه 17 دلبر را به سه سال حبس محکوم نماید.
شعبه 18 پاکدل را به هفت سال حبس محکوم نماید.
اگر مجازات مقّرّر قانونی (یک تا هفت سال حبس تعزیری) ملاک قرار گیرد:
هر سه محکومعلیه صرف نظر از میزان محکومیّت (حبس)، دارای مجازات تبعی به مدّت سه سال از تاریخ اتمام اجرای حکم میباشند.
اگر مجازات مندرج در دادنامه قطعی ملاک قرار گیرد:
محکومیّت آقای چشم پاک به یک سال حبس (تعزیری درجه 6) فاقد مجازات تبعی است.
محکومیّت خانم دلبر به سه سال حبس (تعزیری درجه 5) دارای مجازات تبعی به مدّت دو سال است.
محکومیّت آقای پاکدل به هفت سال حبس (تعزیری درجه 4) دارای مجازات تبعی به مدّت سه سال است.
1. برخی اساتید محترم (دکتر شمس ناتری/تقریرات دوره دکتری؛ دکتر توجهی/پاسخ به دانشجویان؛ دکتر فتحی/پاسخ به دانشجویان؛ دکترسلیمی/چ.ح.ج.ع./201ـ200؛ دکتر آقایی نیا/ج.ع.ا.ج./238؛ دکتر زراعت/شرح مبسوط قانون مجازات اسلامی/1/ذیل مواد 23، 25) بر این باورند که بر خلاف قانون مجازات اسلامی سابق، در قانون مجازات اسلامی جدید ملاک مجازات مقرّر قانونی جرم است زیرا:
الف) عادلانهتر است.
ب) با اصل قانونی بودن مجازاتها سازگارتر است.
ج) مجازات تبعی اصولاً به تناسب نوع جرم اعمال میشود.
2. برخی اساتید (دکتر اردبیلی/ پاسخ به دانشجویان؛ دکتر میرمحمد صادقی/پاسخ به دانشجویان، دکتر پوربافرانی/پاسخ به دانشجویان) و نگارنده (ق.م.ا.د.ن.ح.ک./105/ح 3ـ2.) بر این باورند که همانند قانون مجازات اسلامی سابق، در قانون مجازات اسلامی جدید نیز ملاک نوع و میزان مجازات مندرج در دادنامه قطعی است. زیرا:
در بندهای سه گانه مادهی 25 ق.م.ا. صراحتاً آمده است: «محکومیّت به ....» یعنی محکوم علیه در عمل و واقع به چنین مجازاتی محکوم شده باشد. لذا بدیهی است که اگر مقصود مقنّن، در نظر گرفتن مجازات مقرّر قانونی برای اعمال مجازات تبعی بود، میبایست از عباراتی نظیر: «در جرائم مستوجب مجازات ...» استفاده مینمود.
نظرات
با تشکر از شما ا...... عزیز.
رای وحدت رویه شماره 642 که بنده بیان کردم مربوط به مجازات حبس کمتر از 91 روز هست. که فکر کنم اشتباه متوجه شدید.
سوال بنده این بوده که آیا قانون مجازات اسلامی 92 رای وحدت رویه شماره 642 که مجازات حبس کمتر از 91 روز را می بایست
تبدیل به جزای نقدی کند، منسوخ گردیده است؟ آیا کنونا حبس کمتر از 91 روز به جزای نقدی تبدیل می گردد؟ یا اینکه مجرم می بایست
به حبس کمتر از 91 روز مانند حبس 2 ماه را برود؟
وضعیت حبس های کمتر از 91 روز و رای وحدت رویه شماره 642 مطابق قانون مجازات سال 1392 چگونه است؟
با سپاس از شما ......... گرامی.
ـــــــــــــ
با سلام
ببخشید گمان کردم م 642 ق.م.ا. را فرمودید. در ضمن رای وحدت رویه 638 که مربوط به ماده 642 ق.م.ا.ت بود نسخ شده است.
رای وحدت رویه 642 مذکور همچنان اعتبارار دارد و نسخ نشده است. آقای دکتر اردبیلی هم در کتابشان همین دیدگاه را دارند.
سوال:
رای وحدت رویه شماره 642 مورخ 9/9/1378 هیات عمومی دیوان عالی کشور به موجب کدام مواد قانون مجازت اسلامی مصوب 92
منسوخ گردیده است؟
با تشکر.
ـــــــــ
با سلام
به استناد م 53 قانون حمایت از خانواده مصوب 1392
هر چند در ابتدا معتقد بودم مجازات قانونی معیار است ولی با مطالعه بیشتر به این نتیجه رسیدم که مجازات مندرج در دادنامه مد نظر است. چرا که علاوه بر خود ماده 25، مقنن در تبصره ماده 40 عنوان کرده «محكوميت مؤثر، محكوميتي است كه محكوم را به تبع اجراي حكم، براساس ماده(25) اين قانون از حقوق اجتماعي محروم ميكند.» عنوان «به تبع اجراي حكم» نشانگر آن است که مجازات تبعی تابع اجرای حکمی است که در دادنامه مقرر شده نه مجازاتی که در قانون برای آن جرم آمده هر چند به نظر دکتر سلیمی که اتفاقا قابل دفاع هم هست، بهتر بود مقنن معیار را مجازات قانونی جرم اصلی قرار می داد نه محکومیت دادنامه را
ــــــــــ
با سلام
سپاس از اظهارنظرتان
تماشاگر جامعه حقوقی هستم. به نظر حقیر میبایست به تفسیر ادبی نیز توجه نمود.آنچه قانونگذار در ماده 25 بیان نموده " محکومیت قطعیست " نه مجازات قانونی.
البته عذر میخوام که نظر دادم.
ـــــــــ
با سلام
ممنون از اظهار نظرتان
فید آر اس اس برای نظرات به این ارسال